नेपाली पात्रोअनुसारको नयाँवर्ष २०७६ सुरू भएको छ । सम्बत्सर फेरिएको छ । सूर्य मीन राशीबाट मेष राशीमा प्रवेश गरेको दिन बैशाख १ गतेलाई नेपाली प्रचलनअनुसार नयाँ वर्ष प्रवेश मानिन्छ । हाम्रा आफ्नै मौलिक प्ररकृतिका रीतिरिबाज र प्रचलनहरू छन् ।  एकआपसमा शुभकामना आदान प्रदान गर्ने ,राष्ट्रपति ,प्रधानमन्त्री, पूर्व राष्ट्राध्यक्ष, विभिन्न दलका शीर्ष नेताहरूबाट शुभकामना वक्तव्यको लहर चल्छ– यो पनि हाम्रो चलिआएको चलन हो । वितेको अघिल्लो वर्षका उपलब्धि र कमीकमजोरीको मूल्याङ्कन र विश्लेषण अनि नवागत वर्षको आशा र अपेक्षाअनुरूका भावनात्मक स्वर लहरीको गुञ्जन नै यो अवसरको मुख्य विशेषता रहँदैआएको छ । 

हरेक वैशाख १ गतेबाट नयाँ सम्वत्को शुभारम्भ हुन्छ । यतिबेला हामी विक्रम सम्वत् २०७६ सालको प्रारम्भमा छौं । हाम्रो प्रचलनमा रहेको विक्रम संवत् वैदिक सनातन संस्कृतिमा अनुप्राणितहरुको जीवनचर्याको उच्च वैज्ञानिक गणितीय पद्धति हो । विक्रम संवत अन्तर्गत ६० वटा सम्वतसर हुन्छन् । प्रत्येक ६० वर्षमा सम्वत दोहोरिन्छ । त्यसैले यसलाई षष्टि सम्वतसर भनिन्छ । 

अमेरिकी गृहमन्त्री (होमल्यान्ड सेक्युरिटी) कस्र्टजेन निल्सनले आइतबार आफ्नो पदबाट राजीनामा दिनुभएको छ ।  राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले मध्यअमेरिकी राष्ट्रहरुबाट मेक्सिकोको सीमा हुँदै आप्रवासीको अमेरिका प्रवेशलाई रोक्न पर्याप्त कदम नचालेको भन्दै आलोचना गरेसँगै निल्सनले राजीनामा दिनुभएको हो ।

लोकतान्त्रिक शासन प्रणालीमा वाक–प्रकाशन स्वतन्त्रता, आधारभूत मौलिक हक अधिकारको साथै आवधिक निर्वाचनका माध्यमबाट जनताद्वारा जनताका लागि जनताको प्रतिनिधिद्वारा देशको शासन प्रणाली संचालित हुन्छ” भन्ने आम मान्यता छ । यसैले हर एक मुलुकले लोकतान्त्रिक व्यवस्थाको विरुद्ध गतिविधि गरेपनि आफू पक्षपाती रहेको देखाउने गरेका छन् । ठेठ शब्दमा भन्नु पर्दा “लोकतन्त्र” आलु हो जस्को साथ सहयोग वा उपस्थिति विना भान्छा चल्दैन । 

प्रगतिशील लेखक सङ्घको ११औँ राष्ट्रिय सम्मेलनले डा जीवेन्द्रदेव गिरीको अध्यक्षतामा ४९ सदस्यीय केन्द्रीय समिति चयन गर्दै सम्पन्न भएको छ । प्रलेसका पूर्वमहासचिव डा गिरी नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठानका पूर्वसदस्य सचिव पनि हुनुहुन्छ । 

२१ वर्षअघि नेपालबाट सुरु भएको दक्षिण एसियाली फुटबलमा नेपालको सबभन्दा सुखद् यात्रा भनेको सेमिफाइनलसम्म मात्र हो । हरेक संस्करणमा नेपालको अपेक्षाा उपाधि जित्ने हुन्छ तर नतिजा त्यस्तो आउँदैन । आज (भदौ १९ देखि) बंगलादेशमा सुरु हुने दशौं संस्करणको साफ च्याम्पियनसिप फुटबल प्रतियोगितामा पनि नेपालको लक्ष्य उपाधी नै हो ।

मजदूरीका लागि भारत गएका सुदूरपश्चिम प्रदेशका तीन जिल्लाका १६५ जना बेपत्ता भएको एक संस्थाको तत्थ्याङ्कले देखाएको छ । सुदूरपश्चिम प्रदेशका अछाम, कञ्चनपुर तथा डोटीका नेपाली मजदूर बेपत्ता भएको तथ्याङ्क निड्स नेपाल नामक गैरसरकारी संस्थाले सार्वजनिक गरेको हो ।

काठमाडौं । जनताको अपार अपेक्षा अनि मुलुकलाई नयाँ सीराबाट अघि बढाउनुपर्ने चुनौति, समस्याहरुको चाङकाबीच प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको सरकारले भर्खरै एक वर्ष पूरा गरेको छ । एक वर्ष पुगेको अवसरमा आयोजित कार्यक्रममा राष्ट्रका नाममा सम्बोधन गर्दै उहाँले एक वर्षका उपलब्धिबारे चर्चा गर्नुभएको थियो । ती चर्चामा थोरै देखिने र धेरै दीर्घकालीन महत्वका उपलब्धि थिए ।

नयाँ वर्षका दिन उपत्यका लगायत देशभरका नदी, तीर्थहरुमा दर्शनार्थीको घुइँचो लाग्छ । काठमाडौं उपत्यकाका तमाम तीर्थहरुमध्ये उपत्यकाको सभ्यताको स्रोत वाग्मती नदीको मुहान वाग्द्वारमा स्नान गर्नेहरुको भीड लाग्छ ।